Slechts 15% van de klassieke muziek valt onder de noemer PROGRAMMA MUZIEK, muziek waar een verhaal of een indruk aan ten grondslag ligt. Om te ontsnappen aan de werkelijkheid zoekt de componist zijn toevlucht in dromen, religie, fantasie, sprookjes, het buitenaardse en de idealisering van de natuur. De componist probeert dus zijn gevoelens te verklanken en deze indruk op ons, als luisteraar, over te brengen. Een bekend voorbeeld hiervan is de Moldau van Smetana en de Vier Jaargetijden van Vivaldi. Maar ook de verscholen verhalen zijn zeker zo boeiend om naar te luisteren. En u zult merken dat de beleving veel intenser is, wanneer u het verhaal kent. Laat u verrassen.
MAX BRUCH: ‘EEN PIANO KAN ONVOLDOENDE ZINGEN, EEN VIOOL WEL’ EN ZIJN LEERLING OTTORINO RESPIGHI: ‘IK COMPONEER MUZIKALE SCHILDERIJEN” Dat Max Bruch (1838-1920) alleen grote bekendheid geniet door slechts één werk, het Eerste vioolconcert, is zowel unfair als misleidend. Als een van de prominentste negentiende-eeuwse Duitse componisten schreef hij namelijk heel wat weelderige, melodieuze muziek, maar zijn aangeboren conservatisme bracht met zich mee dat hij aan het eind van die eeuw volledig uit de pas (uit fase) was met de vernieuwingen van Mahler, Reger en Richard Strauss, laat staan met de experimenten van Schönberg. Max Bruch is een goede pianist en toch vindt hij het jammer dat hij geen viool heeft gestudeerd want hij is van mening dat een piano niet kan zingen en een viool wel. Ottorino Respighi (1879-1936) is een Italiaanse componist uit de eerste helft van de 20ste eeuw, die bekend staat om zijn muziek die prettig in het gehoor ligt en vaak terug grijpt op de Renaissance en de Barok. Studeert in Bologna, Sint Petersburg en bij Max Bruch. Respighi componeert niet voor zichzelf, maar hij ontpopt zich in zijn composities als een enthousiaste reisleider, in zijn impressies van Rome, van kerkramen, van Italië en van Botticelli schilderijen.
DE COMPONIST LEGT ZIJN ZIEL BLOOT: PASSIE, GEVOEL, VREUGDE, LIEFDE EN VERDRIET Persoonlijke emoties in het leven van een componist zijn soms aanleiding om de innerlijke ziel op papier te zetten: emotie vertalen in notenschrift! Het kan een gebeurtenis zijn die een buitengewone indruk maakt, een geloofsovertuiging, ziekte, dood, geluk, liefde….. In deze lezing duiken we iets dieper in enkele muzikale juweeltjes, waarbij de achtergrondinformatie ook voor ons als luisteraar van groot belang is.
GABRIEL FAURÉ, SCHILDER VAN LICHT IN ZIJN KLEURRIJKE MUZIEK Gabriel Fauré wordt geboren in 1845 in Pamiers en zijn romantische muziek heeft een verfijnde stijl en is vooruitstrevend voor zijn tijd. De grootste tijd van zijn leven woont en werkt Fauré in Parijs en vormt hij steeds meer zijn eigen stijl: verfijnd, subtiel, elegant, kleurrijk en lyrisch. Citaat: “Ik geniet er altijd van om zonlicht te zien spelen op de rotsen, het water, de bomen en de velden. Wat een verschillende effecten, wat een schittering en wat een zachtheid……. Hij kreeg o.a. les van Camille Saint-Saëns en reisde langs vele theaters in Europa. Tot 1920 gaf Fauré les aan het conservatorium en op 79 jarige leeftijd, in 1924, stierf hij aan een longontsteking. Fauré was toen de grootste contemporaine componist van Frankrijk.